Vietnamese writing problems: Chữ giùn cảitạo
Chữ giùn cảitạo
Non nửa ngàn mùa trước, anh Rốt (Alexandre de Rhodes), bạn thân anh Bương {an hoàng trung tướng}, một trứdanh lanhmục cônggiáo zòngtên {prêtre jésuite}, trong kiêncường truyềnđạo của mình, mang sang xứ-giùn {cochinchine-tonkin} chữ quốcngữ {écriture nationale}.
Note: cú xưng quốc-ngữ, không zo anh Rốt, mà zo bọn giùn sanh sau anh 300 mùa.
Quihoạch của Rốt thật giảndị quá. Anh chỉ mong ghi những bài giảng thánhkinh vào loa giùn, đặng chúng zezang thâunạp và tâmphục.
Chữ của anh không thôngqua bấtcứ nghiêncứu hànlâm nghiêmtrọng nào. Không được phêduyệt bởi bấtcứ hộinghị hoànggia nào. Zĩnhiên, nó không chạy những thựcnghiệm alpha và beta, những qualification hay deployment process.
Anh Bương đoán, Rốt zựng ông chữ quãng 7-8 ngày, hoặc mau hơn.
Với mụctiêu và kinhphí ý, chữ quốcngữ đã hoànthành sứmệnh nó, một cách ngọtngào nhất cothe. Ba trăm mùa liêntục, nó là tàisản riêng của giáohội, sống ngangngạnh cạnh chữ nôm, chữ hán, không chờ chị vua nào thừanhận.
Đùngphát, bọn họcsĩ giùn hùanhau xài chữ quốcngữ, cái món batoong chúng cô đang nghe anh Bương biên đây.
Đó là khi, quân tưbản pháp đánhđạp và khaihóa chúng cô, 185x-186x, vác qua xứ chúng cô những máyin tipô {typographie} cũmèm 300 hay 400 tuội, như những cú quà vănminh banthí bầy manmọi.
Chúng cô nứcnở suy ra, các conchữ latinh {lettres latines} của các anh chađạo lợinhuận zườngbao. Chỉ xoay ba ngày, bản cứng của tờ Jiading Báo, chủtrương zo anh Petrus Ki Cheong Ving, biên trên chữ quốcngữ, đã tung-xùy vào côngchúng.
Note: cú thơphú Kim Wan Kiew của anh Zou Nguyen, món chúng giùn bam như kietpham {masterpiece}, biên trên chữ nôm, chưa từng được inmáy đạitrà nguyênbản.
Khángiả của Jiading Báo vỏnvẹn 500 em batoong, nhưng nó cứ là một cáchmạng.
Bọn họcsĩ giùn lóa-pha vì thànhcông, nên quên mẹ những khuyetdiem của chữ anh Rốt aka quốcngữ. Đúng hơn, chúng chưa đủ boong-trình cho đánhgiá và hoànthiện một hệ-biên.
Và thờigian trôi qua, trôi qua. Giùn chúng cô, bảothủ và thụđộng, azua và zezai, zẻzúng và nhạt như bìu lông, đã mặc bà anh Rốt lạchậu cùng lịchsử.
Khuyetdiem của chữ anh Rốt, cănbản gồm:
* Các záuthanh {huyền; sắc; hỏi; ngã; nặng} thường zính các záuchữ {nón; bát; râu}, làm batoong hàinhi và tâybương khó học, khó đọc, và nhầm.
Lượng záuthanh và záuchữ quá đông, cũng làm taybiên nhọc thêm vài boong, và làm batoong bôlão mù mẹ pha.
* Záuthanh hỏi (?) nghe thôbỉ, không phùhạp tieuchuan quốctế, còn záuthanh nặng (.) đángnhẽ phải nằm trên conchữ như các záuthanh khác, thì lại nằm zưới.
* Anh Rốt thêm chữ Đ thay D, còn D thay Z, anh điên.
* Anh Rốt chơi chữ Y như một nguyênâm là thừa, anh điên.
Anh Bương cảitạo chữ anh Rốt, như này:
(I) Cảitạo záuthanh
* Giữ nguyên các záuthanh Huyền; Sắc; Ngã.
* Tạm giữ záuthanh Hỏi, và sẽ thay thành Nón (^) sau 30 mùa.
* Thay záuthanh Nặng thành Haigiọt (..) và đánh trên conchữ.
Như này này:
(II) Cảitạo záuchữ
* Bỏ mọi záuchữ Nón; Bát; Râu hiệndụng.
* Thay trọn sáu nguyênâm có nón-bát-râu Â, Ă, Ê, Ô, Ơ, Ư thành sáu nguyênâm mới.
Như này này:
Note: các cột (1) (2) (3) là sample chữ-hoa, chữ-thường, và chữ-tay.
* Chữ {Â} thay thành chữ V-ngược (flip-vertical, aka lật-dọc), cho cả chữ-hoa, chữ-thường, và chữ-tay.
Zìa thịgiác, cú thay không gây xáotrộn tưduy, vì V-ngược nghe naná A hay Â.
Zìa kĩthuật, thì chỉ cần đảo 180o font chữ V, sẽ có font chữ Â.
* Chữ-hoa {Ă} thay thành chữ Δ aka delta. Chữ-thường và chữ-tay {ă} thì thay thành chữ a-đảo (flip-horizontal, aka lật-ngang).
Zìa thịgiác và kĩthuật, thay Ă khá giống thay  thoy.
* Chữ {Ê} thay thành chữ E-đảo (lật-ngang), cho cả chữ-hoa, chữ-thường, và chữ-tay.
* Chữ-hoa {Ô} thay thành chữ O thủng-đáy. Chữ-thường và chữ-tay {ô} thì thay thành chữ e-xiên (lật-ngang và quay 90o lưng chĩa lên).
* Chữ-hoa {Ơ} thay thành chữ O thủng-lưng, aka chữ C lật-ngang. Chữ-thường và chữ-tay {ơ} thì thay thành chữ e-lộn (lật-ngang xong lật-dọc).
* Chữ {Ư} thay thành chữ W, hoặc hai chữ U-zính, cho cả chữ-hoa, chữ-thường, và chữ-tay.
(III) Cảitạo conchữ
* Chữ Đ sẽ thay thành D trong mọi trườnghợp.
* Chữ D sẽ thay thành Z trong mọi trườnghợp.
* Chữ Y sẽ thay thành I khi nó là nguyênâm.
Ngũ Niên Sách, Sách II, hoặc cothe cả Sách I (đang biêntập), sẽ in trong chữ giùn mới.
(@2008-2016)
Non nửa ngàn mùa trước, anh Rốt (Alexandre de Rhodes), bạn thân anh Bương {an hoàng trung tướng}, một trứdanh lanhmục cônggiáo zòngtên {prêtre jésuite}, trong kiêncường truyềnđạo của mình, mang sang xứ-giùn {cochinchine-tonkin} chữ quốcngữ {écriture nationale}.
Note: cú xưng quốc-ngữ, không zo anh Rốt, mà zo bọn giùn sanh sau anh 300 mùa.
Quihoạch của Rốt thật giảndị quá. Anh chỉ mong ghi những bài giảng thánhkinh vào loa giùn, đặng chúng zezang thâunạp và tâmphục.
Chữ của anh không thôngqua bấtcứ nghiêncứu hànlâm nghiêmtrọng nào. Không được phêduyệt bởi bấtcứ hộinghị hoànggia nào. Zĩnhiên, nó không chạy những thựcnghiệm alpha và beta, những qualification hay deployment process.
Anh Bương đoán, Rốt zựng ông chữ quãng 7-8 ngày, hoặc mau hơn.
Với mụctiêu và kinhphí ý, chữ quốcngữ đã hoànthành sứmệnh nó, một cách ngọtngào nhất cothe. Ba trăm mùa liêntục, nó là tàisản riêng của giáohội, sống ngangngạnh cạnh chữ nôm, chữ hán, không chờ chị vua nào thừanhận.
Đùngphát, bọn họcsĩ giùn hùanhau xài chữ quốcngữ, cái món batoong chúng cô đang nghe anh Bương biên đây.
Đó là khi, quân tưbản pháp đánhđạp và khaihóa chúng cô, 185x-186x, vác qua xứ chúng cô những máyin tipô {typographie} cũmèm 300 hay 400 tuội, như những cú quà vănminh banthí bầy manmọi.
Chúng cô nứcnở suy ra, các conchữ latinh {lettres latines} của các anh chađạo lợinhuận zườngbao. Chỉ xoay ba ngày, bản cứng của tờ Jiading Báo, chủtrương zo anh Petrus Ki Cheong Ving, biên trên chữ quốcngữ, đã tung-xùy vào côngchúng.
Note: cú thơphú Kim Wan Kiew của anh Zou Nguyen, món chúng giùn bam như kietpham {masterpiece}, biên trên chữ nôm, chưa từng được inmáy đạitrà nguyênbản.
Khángiả của Jiading Báo vỏnvẹn 500 em batoong, nhưng nó cứ là một cáchmạng.
Bọn họcsĩ giùn lóa-pha vì thànhcông, nên quên mẹ những khuyetdiem của chữ anh Rốt aka quốcngữ. Đúng hơn, chúng chưa đủ boong-trình cho đánhgiá và hoànthiện một hệ-biên.
Và thờigian trôi qua, trôi qua. Giùn chúng cô, bảothủ và thụđộng, azua và zezai, zẻzúng và nhạt như bìu lông, đã mặc bà anh Rốt lạchậu cùng lịchsử.
Khuyetdiem của chữ anh Rốt, cănbản gồm:
* Các záuthanh {huyền; sắc; hỏi; ngã; nặng} thường zính các záuchữ {nón; bát; râu}, làm batoong hàinhi và tâybương khó học, khó đọc, và nhầm.
Lượng záuthanh và záuchữ quá đông, cũng làm taybiên nhọc thêm vài boong, và làm batoong bôlão mù mẹ pha.
* Záuthanh hỏi (?) nghe thôbỉ, không phùhạp tieuchuan quốctế, còn záuthanh nặng (.) đángnhẽ phải nằm trên conchữ như các záuthanh khác, thì lại nằm zưới.
* Anh Rốt thêm chữ Đ thay D, còn D thay Z, anh điên.
* Anh Rốt chơi chữ Y như một nguyênâm là thừa, anh điên.
Anh Bương cảitạo chữ anh Rốt, như này:
(I) Cảitạo záuthanh
* Giữ nguyên các záuthanh Huyền; Sắc; Ngã.
* Tạm giữ záuthanh Hỏi, và sẽ thay thành Nón (^) sau 30 mùa.
* Thay záuthanh Nặng thành Haigiọt (..) và đánh trên conchữ.
Như này này:
(II) Cảitạo záuchữ
* Bỏ mọi záuchữ Nón; Bát; Râu hiệndụng.
* Thay trọn sáu nguyênâm có nón-bát-râu Â, Ă, Ê, Ô, Ơ, Ư thành sáu nguyênâm mới.
Như này này:
Note: các cột (1) (2) (3) là sample chữ-hoa, chữ-thường, và chữ-tay.
* Chữ {Â} thay thành chữ V-ngược (flip-vertical, aka lật-dọc), cho cả chữ-hoa, chữ-thường, và chữ-tay.
Zìa thịgiác, cú thay không gây xáotrộn tưduy, vì V-ngược nghe naná A hay Â.
Zìa kĩthuật, thì chỉ cần đảo 180o font chữ V, sẽ có font chữ Â.
* Chữ-hoa {Ă} thay thành chữ Δ aka delta. Chữ-thường và chữ-tay {ă} thì thay thành chữ a-đảo (flip-horizontal, aka lật-ngang).
Zìa thịgiác và kĩthuật, thay Ă khá giống thay  thoy.
* Chữ {Ê} thay thành chữ E-đảo (lật-ngang), cho cả chữ-hoa, chữ-thường, và chữ-tay.
* Chữ-hoa {Ô} thay thành chữ O thủng-đáy. Chữ-thường và chữ-tay {ô} thì thay thành chữ e-xiên (lật-ngang và quay 90o lưng chĩa lên).
* Chữ-hoa {Ơ} thay thành chữ O thủng-lưng, aka chữ C lật-ngang. Chữ-thường và chữ-tay {ơ} thì thay thành chữ e-lộn (lật-ngang xong lật-dọc).
* Chữ {Ư} thay thành chữ W, hoặc hai chữ U-zính, cho cả chữ-hoa, chữ-thường, và chữ-tay.
(III) Cảitạo conchữ
* Chữ Đ sẽ thay thành D trong mọi trườnghợp.
* Chữ D sẽ thay thành Z trong mọi trườnghợp.
* Chữ Y sẽ thay thành I khi nó là nguyênâm.
Ngũ Niên Sách, Sách II, hoặc cothe cả Sách I (đang biêntập), sẽ in trong chữ giùn mới.
(@2008-2016)
Comments
226 comments
Page:Bá Lý
Ref: minhhuong (184)
Chăm chăm cái Điêu đương duyệt trang này ở https://..... rồi, bỏ chữ s đi là lại xem ngon.
Calo
Em Rêm Mình: Thôi cứ tóm gọn thế lày cho nó vuông: Phàm cái gì thuộc về Giùn đều là cứt đái, là rác rưởi, là chó chết hết.
Cứ vậy đi, việc gì cứ phải so sánh với bương, với khựa, với lào, với căm bốt, với etc. cho nó mệt người hehe.
Mr.Orlando
Ref: Calo said... (209) cô nói thế nghe sao đặng người ơi? cái gì sấu xa bẩn thỉu thì tẩy chay , cái gì tốt đẹp rạng ngời thì ta công nhận gìn giữ và khuyến khích chứ , không thể phũ nhận sạch trơn được . như thế là cực đoan , mà cực đoan thường thì không tốt cho sức khỏe hệ hệ .
minhhuong
Ref: mr.Orlando (210)
Chuẩn tới mức déo chỉnh dược :)))
Mr.Orlando
Hôm lay anh cực kỳ soái ca . Phải tự thưởng cho bản thân hảy nhanh lên đi thui.
minhhuong
Ref: Mr Lee (208)
Em xem dược video và ảnh rồi, nhờ cô, Lý lươn (hômqua nhầm mịa cô mí cô Fanh Lì, hic hic xinlỗi cả 2 cô)
Mr.Orlando
Ref: minhhuong said... (211) ờ vàng son vẩn xinh đẹp và bằng an chứ ? nàng ở lại vui vẻ nhé, anh xuống lui đây hệ hệ .
Mr.Orlando
mr.Orlando said... (214) ý lộn vẩn bằng an chứ hệ hệ.
Calo
Cô Ooc Lan Đô (210): Ừa ừa.
Nhưng mà cứ đem Giùn ra so sánh với anh Bương thì có khác gì:
"Bì phấn với vôi,
Bì l... con đĩ với môi anh Zì"
hehe.
Unknown
Zì đã có tem mắt nhồn chưa cho moa xin một cái, chê ảnh Zì chán gòi!
Anonymous
Ref: minhhuong (213)
Nhầm mẹ thế nào hả em Hương iu hehe so anh mới con Lí híp khác đéo so Dì mới con Lài dồn
hẽ hẽ
Unknown
@ Cô Đất:
Nếu cô bận bịu thì cứ cố gắng dồn sức cho các kế hoạch của cô đi. Dù gì việc Zú nhờ cô cũng vào năm tới chứ ko phải bây giờ. Nếu năm sau còn cơ hội gặp nhau thì Zú sẽ bám mông cô hehehe
Chúc cô hai từ: SỨC KHỎE và MAY MẮN!
À còn chiện nữa, Zú ko muốn chỉ bảo ai zưng cô xem tìm cách sát nhập cô và vện nhanh đi. Con gái mà kiếm được người như thế khó hơn lên trời, cô cũng nên đáp lại cho đôi bên khỏi ân hận về sau. Con gái càng lớn tuổi càng cực nếu ko có chồng con bên cạnh, dù gì vện cô cũng đã đi cùng với cô từ thủa còn non, cũng đã tỏ ruột gan của nhau hết rồi!
Tiền bạc và danh phận nhiều lúc cũng ko đem lại được hạnh phúc thực sự. Trai chí lớn mà ko có bóng hồng bên cạnh thì cũng chỉ là kẻ chơi ngông thôi!
Zú nghĩ chắc cô có lý do riêng chứ cũng đang muốn ở gần vện cho lên bề gia thất đặng còn làm việc lớn!
Mong cô mọi sự tốt đẹp!
Unknown
Ủa hình như Meomeo và minhhuong là cùng một chủ phải hông ta?
Dù gì Zú cũng xin chào VS Bất Hủ trở lại hehe
Unknown
Hình như con Ky thả thính quấy động bọn CH Mẽo làm anh Trump giờ chóng hết cả mặt!
Thù trong giặc ngoài thế lài thì sao cắn chức TT Mẽo được?
Nội bộ lục đục thế thì có khác điếu gì Nam Quốc, thất bại là điều sắp xảy ra rồi huhu
Meomeo
@a Vú: em và Minh Hương cùng 1 chủ nghĩa là sao a? Hồi e mới xuất hiện trên quán, a Lài có lần hỏi ko biết e có phải là Minh Hương ko.
Em và Bắp Ngô chỉ cùng sống trên đất nước Pháp nhợn thôi, và cùng là vàng son nên a Vú tưởng nhầm?
Thật sự trình em, ko thể so với Minh Hương. Em vào quán khi Hương bắt đầu (hoặc đã) rời xa quán. Em chỉ biết đến cô ấy qua một vài còm, nhưng rất thích phong cách và ngưỡng mộ tri thức, tư duy.
Hôm nay thấy Hương quay lại quán, quán vui hơn lên, em rất mừng. Bắp Ngô ở lại, thảo luận hăng say nha.
Meomeo
Like cái hình ở còm 199 của Ly lắm. Ảnh đẹp, và hơn nữa Meo thích mọi thứ trong hình luôn: thích màu trắng, kiểu váy, chất vải, cái mũ, màu tóc (tự nhiên), dáng đứng, thích biển.
Ko phải ngày nịnh nhau, nhưng tiếc gì lời khen nhất là khi nó chân thật, qua những cái ảnh toàn bị cắt đi 1 phần của Ly, Meo thấy Ly là một vàng son trắng, đầy đặn, mặn mà, tươi mát. Người đàn ông của Ly thật sự may mắn.
minhhuong
Ref: Servus 15 (220)
Cô Vú, cô lói thế là chị với Meo đạp cẳng cô giờ.
Em Meo nhẹ nhàng êm ái. Ẻm nữ tính hơn, chị công nhận luôn. 1 là 1 thế déo.
Meo nhở.
Day-dreaming
Ref: Servus 15 (221)
Ge cuả em còn đang ủ mấy thứ hãn chưa có thìgian để bốt cơ.
Lão Bựa
Chào mừng em Hương điêu đã quay giở lại. Khỏe vui và đu đủ xèng để nghỉ hưu Lão mừng.
Nhân tiện bàn về chứ Zùn cải tiến. Cacc sao thì Lão cũng đọc và thấy rùi zưng theo con mắt nhiền của Lão thì làm quen khó phết. Đấy là nói về đọc thôi đấy nhế chứ viết (gõ key) thì lại trở về mổ cò thây. Ví dụ: Chữ côngnông mà viết theo cách mới thì đúng là đéo hiểu gì thật mà phải luận cả câu. Mà cả câu tuyền zững từ mới thế thì đọc hiểu cả cồng chắc hết mẹ 5 phút. Tất nhiên rùi sẽ quen zưng Lão chắc văn bựa đéo thể truyền tải nhanh và xa được. Những bài biên của mụ Zì có từ dính đã có nhiều tên bỏ đéo đọc nữa vì kêu khó đọc. Đó là một sự thật cho nên Lão góp ý thế nài: Lếu biên cho chính mụ hay một nhóm nhỏ thì Lão không bàn zưng có ý mở rộng đến nhiều người thì để được chấp nhận cũng phải mất khá nhiều time. Chính vì lý do đó để nhiều người chấp nhận thì các con chữ sau khi biến đổi aka cải tạo cũng nên giống chữ cũ để làm sao người đọc đỡ mất công luận chữ. Thời gian là vàng bạc. Cô Phong Ky nói đúng đấy, Lão ủng hộ.
Ah. Đcm đứa nầu trên kia hay bài trước chưởi Lão về vụ anh Chăm đấy. Chưởi thẳng mẹ vầu quan điểm nhế. Chưởi mà đéo chấng minh được là đúng hai sai thì câm cái mõm lại. Đèo mẹ.
Lão Bựa
Đcm thàng đánh mái. Sửa lại câu trên là: Chính vì lý do đó để nhiều người chấp nhận thì các con chữ sau khi biến đổi aka cải tạo cũng nên giông giống chữ cũ đến khoảng 80% để người đọc đỡ mất công luận chữ.
buaquaqua
Ref: minhhuong (173)
Góc nhòm của Hương Điêu độc đáo, khác lạ. Quả không hổ danh!
Asinerum Project Commander
Ref: Lão Bựa (226)
Có khó đọc hơn chúng cô học tiếng Nga, tiếng Nhật không, hả con não lợn?
Có khó đọc hơn bọn Giùn ngày xưa đang chơi chữ Nôm chữ Khựa múp qua chơi chữ anh Rốt (aka chữ hiệntại cụa chúng cô đây) không, hả con não bìu bò?
Còn gõ chữ thì chạ có thayđủi cặc gì cả, con não zái zê.
Đcm con nài đéo có kiếnvăn cănbản, thảoluận đéo gì cụng như ông ngựa hóng tivi. Ngứa mẹ cả loa Zì.
buaquaqua
Lói thì lói, bước đầu cứ dính từ để nó trong sáng, ko đa nghĩa là được. Như Zì nói ,húc dịch tương đối chính xác là ok. Mấy cái kia sức đầu lâu bỏ mẹ.
Lão Bựa
Ref: An Hoang Trung Tuong (229)
Thôi, được gòi. Lão bê bài mụ về FB của Lão nhế. Để xem chúng Zùn thế nào rùi sẽ feedback với mụ. Okie.
gioăng
1. Welcome em Hương bắp ngô. Thi thoảng vẫn dùng cái blog bap ngô của em. 2. Các bựa IT đã nghĩ đến 1 cái app để đánh chữ lừa cải tiến trên smart phone hay ipad chưa?
Silk
Giờ anh nghe chữ mới đạt mức Lô hoả thuần-thanh rồi hehe.
Zì set luôn cho anh xin font mới nhé. Font to lên chút cho bọn nào mắt-lồn còn nghe đc hihi
Lưu ý các batoong dùng Chữ Bựa thì thời gian đầu cố gắng biên tròn-vành-rõ-chữ hẵng nha.
Bọn nào mới chưa quen với văn-phong của các cô thì nghe hơi bị mệt đó nha.
Post a Comment