Business entities (Các hìnhthức doanhnghiệp)

Các hìnhthức doanhnghiệp cănbản

(trích bàigiảng F-MBA, họcphần quảntrị tàichính)


Photo Unknown. Source Somewhere In The Net

Các hìnhthức doanhnghiệp, aka business entity, cănbản gồm:
(i) côngty cophan (corporation),
(ii) côngty trachnhiem huuhan (limited liability company),
(iii) doanhnghiệp nhànước (state-owned enterprise),
(iv) doanhnghiệp tưnhân (proprietorship),
(v) côngty hợpdanh (partnership),
(vi) nhóm côngty (holding company),
(vii) hợptácxã (cooperative),
(viii) etc.

Tùy hìnhthức doanhnghiệp, mà côngtác quảntrị tàichính sẽ khác nhau.

Côngty cophan, Lừa kêu JSC (joint-stock company), là tạng doanhnghiệp được nhiều ôngchủ góp vốn. Các ôngchủ cothe là các cánhân, hoặc các nhóm cánhân, hoặc các phápnhân (chảdụ côngty, cơquan, thậmchí chánhphủ).

Các ôngchủ góp vốn vào côngty kêu là codong (shareholder).

Các codong quantrọng thamgia sánglập côngty, và góp vốn nhớn, kêu là codong sanglap aka sángviên (founder).

Vốn góp vào côngty của các codong kêu là vốn dieule (charter capital).

Vốn dieule của côngty cophan luôn được chia thành những phần bằng nhau, kêu là cophan (share). Từng codong sẽ nắm lượng cophan mình thích.

Cophan bìnhdân dành cho đạichúng kêu là cophan phothong (common share).

Cophan có ưuđãi zìa giácả hay lợinhuận kêu là cophan uutien (preferred share).

Nếu các cophan được in ra giấy, chúng sẽ được kêu là cophieu (share, stock).

Lợinhuận (thường tính hàng năm) của một cophieu kêu là cotuc (dividend).

Số codong minimum của côngty cophan thường bằng 3. Số codong maximum thường không limit.

Các codong chịu tráchnhiệm zìa tàisản và nợnần của côngty chỉ trong phạmvi vốn góp của mình, aka tráchnhiệm hữuhạn (limited liability).

Các codong hưởng lợinhuận của côngty thôngqua cotuc, khi côngty có lợinhuận.

Các codong có quyền nhượngbán cophan, trừ các ôngchủ giữ cophan uutien, hoặc các ôngchủ sángviên, tùy dieule côngty (corporate charter), và cũng tùy luật chánhphủ.

Côngty cophan đượcphép pháthành các chungkhoan (securities), chảdụ cophieu (corporate share) hay traiphieu (corporate bond) nhằm huyđộng tưbản cho mình.

Côngty cophan Lừa có ba tạng:
(1) côngty cophan nộibộ (closed joint-stock company),
(2) côngty cophan đạichúng (public joint-stock company),
(3) côngty cophan niêmyết (listed joint-stock company).

Côngty cophan nộibộ, là tạng côngty cophan có dưới X codong, hoặc có vốn dieule dưới Y ôngcụ.

X và Y bằng baonhiêu còn tùy lãnhtụ. Hiệnnay X=100 và Y=10B.

Côngty cophan đạichúng, là tạng côngty cophan có trên X codong, hoặc có vốn dieule trên Y ôngcụ.

Côngty cophan niêmyết, là tạng côngty cophan đạichúng đượcphép giaodịch bán cophan trên thitruong chungkhoan (stock exchange).

Lãnhđạo caiquản côngty cophan, trên xuống dưới gồm:
(1) daihoidong codong (annual general meeting, aka AGM),
(2) hoidong quantri (board of directors, aka BD, or BOD),
(3) ban giamdoc (management team, or managers),
(4) ban kiemsoat (supervisory board).

Con chutich hoidong quantri kêu là chairman. Con tonggiamdoc caiquản ban giamdoc kêu là chief executive officer aka CEO, sometimes kêu là president. Con giamdoc taichinh caiquản phòng tàichánh và phòng kếtoán kêu là chief financial officer aka CFO. Con giamdoc dieuhanh caiquản zâncông nóichung kêu là chief operations officer aka COO.

Bọn daihoidong codong thường nhómhọp theo chukỳ báocáo tàichính, ychang quochoi parliament. Bọn này không có thùlao.

Bọn hoidong quantri nhómhọp quanh năm, ychang chánhphủ government. Bọn này có thùlao đoànghoàng.

Bọn daihoidong codong và hoidong quantri ra quyếtđịnh bằng cách vote aka bophieu. Quyềnlực của vote phụthuộc lượng cophan mà con voter nắm. Hai bọn này chuyên hoạchđịnh chiếnlược côngty, gồm cả lựachọn tonggiamdoc, nhưng không canthiệp điềuhành côngty.

Bọn tonggiamdoc và giamdoc ra quyếtđịnh độcđoán không hỏi ai. Bọn này chuyên điềuhành côngty.

Bọn kiemsoat thì theodõi bọn tonggiamdoc và giamdoc, xem chúng có quyếtđịnh ngon và đúng hay không, zòi báocáo lên bọn hoidong quantri.